woensdag 30 juli 2014

Laat je niet volvreten - David A. Kessler

Morgen vervalt mijn uitleentermijn bij de bib, en ik heb helaas nog niet veel tijd gestoken om een deftige samenvatting van dit boek te maken. Maar dit is een boek over de voedingsindustrie, en hoe ze overgewicht in de hand werken. 

Ik ga het niet te lang maken, maar ik zou vooral zeggen: Lees het! Het is verhelderend, het is schokkend, maar vooral interessant. 

Ik ga werken met opsommingspuntjes, omdat ik geen doorlopende tekst kan schrijven erover. Ik haal er vooral highlights uit. Bij deze doe ik ook een duidelijke bronvermelding, onderstaande teksten komen uit of zijn geïnspireerd op basis van het boek Laat je niet volvreten van David A. Kessler.
  • Om eten verslavend te maken, heb je drie basisingrediënten nodig
    1) suiker
    2) vet
    3) zout
    Zo werkt het nu eenmaal. Bijvoorbeeld, een hamburger: Het is vettig (spreekt voor zich), er zit vrij veel zout in het verwerkte vlees, en je eet er ketchup of mayonaise bij om het zoeter te maken. Ook zijn oreo's de ideale combinatie om verslaafd aan te worden. Het crèmige koekje zit vol suikers, de room vanbinnen is vet & in de biscuit zit ook het nodige zout om het koekje hartelijker te maken.
  • Het eten van de suiker-vet-zout combinatie zorgt voor een soort beloningsgevoel in de hypothalamus. Dit deel in de hersenen geeft beloningsgevoel door, maar ook lust en voedingsgedrag. Hersenen zijn het meest domme onderdeel van het lichaam. Want hoewel je lichaam nee zegt, want na een overdosis vet suiker zout voel je jezelf slecht, zal de hypothalamus toch 'ja' zeggen, omdat je dat genot hebt tijdens het eten.
  • Prikkel-behoefte-beloning-genot. Dat is het circuit dat er voor zorgt dat we telkens gedachteloos hetzelfde blijven doen. Zo werkt dat bij verslaving en bij seksuele sensatie. Het feit dat we ook zo kunnen reageren op eten, zegt al hoe ver het gekomen is bij onze concepten over eten & ons denken erover.
  • Zien-primen-emoties. Dat is ook iets. Er is vaak een trigger om te eten (je ziet een afbeelding, je denkt aan dat geweldige diner met je beste vriendin, je denkt aan die keer dat je troost vond in een zak chips). Die triggers leiden tot gevolgen, want je wilt ze 'oplossen' en wegwerken. Dan is er het concept priming, het effectief loslaten van de trigger. De eerste hap, de eerste geur die in je neus komt, en je bent vertrokken. De zoute kazige smaak van pizza voel je op de tong als je er nog maar aan denkt, en je hebt dan die perfecte korst. Het is zoals deze reclame!

    En dan spelen er ook nog je emoties mee. Eten omdat je boos bent, eten om te kalmeren, eten om gelukkig te zijn...

  • De hypothalamus is niet alleen wat tricky, de voedingsindustrie speelt er ook handig op in. Door onderzoek op ratten te doen, is duidelijk geworden dat een juiste combinatie tussen vet-zout-suiker zo een kick geeft, dat ratten nog liever door elektrisch schokken lopen om bij vet-zout-suikerrijk eten te komen, dan hunzelf in veiligheid te brengen. Op die manier gaat de voedingsindustrie ook te weeg. Als ze wat extra vet, iets minder zout, de juiste hoeveelheid suiker vinden, dan BAM: verslaafden aan eten.
     
  • De consument is ook soms wat makkelijk te overtuigen. Je mag geen cola omdat er suiker in zit. Daarom is de light variant gemaakt. Maar dat maakte van mannen mietjes, dus is er de zero variant gemaakt, die stoer en mannelijk is. En kijk eens hoeveel mannen nu suikervrije cola drinken? Een zak chips die tot 30% minder vetgehalte heeft, heeft meestal extra suikers. Maar de consument kijkt niet vaak verder dan die "min dertig procent minder vet!". Hoewel we overdonderd worden door reclame, hebben we dus zelf ook nog een verantwoordelijkheid in wat we eten.

     
  • Wist je dat in Honeyloops per 30 gram, 9 gram suiker zit?? Dat is 1/3 van suiker. Per doos van 300 gram Honeyloops, zit dus bijna 100 gram suiker. Klinkt plots niet meer zo tof hé? In SpecialK, de zogenaamde gezonde variant, zit zelfs 11 gram suiker per 40 gram. LANG LEVE KELLOGG'S. Deze gegevens vind je gewoon op hun website. Je kan alle labels bekijken.

  • Er wordt gewerkt aan een perfecte structuur om eten nóg aangenamer te maken. Zo staat er in het boek beschreven, dat een snickersreep het ideale chocoladesnoepje is. De chocolade smelt in je mond, de pinda's zorgen voor iets om op te kauwen, en de karamel zorgt er uiteindelijk voor dat alles bij elkaar gehouden wordt in de mond, zodat je een soort zoete prop op je tong krijgt. Ook maak je meer speeksel aan, waardoor de voedselprop zich beter vormt en je er nog meer van kan genieten omdat het rolt op de tong.
  • Dat zorgt ervoor dat volkoren producten bij sommige mensen helemaal niet geliefd zijn. Witte producten zijn mals, zacht. Denk maar aan wit brood of witte rijst. Volkoren pasta of volkoren rijst daarentegen, zijn harder en minder aangenaam om te kauwen.
     
  • Eten wordt zo gemaakt dat je zo min mogelijk moet kauwen. Hoe minder je moet kauwen, hoe meer je zal eten. Dit komt ten eerste omdat je sneller eet, en je maag dus minder snel kan reageren om 'stop' te zeggen. Maar ook omdat je kaken niet moe worden van het kauwen. De voedingsindustrie maakt ons dus eigenlijk luie eters.
  • We worden vanaf onze geboorte geconditioneerd met eten. Wanneer we huilden, kregen we de fles. Da's troost door eten. Als we onze knie kapot vielen, kregen we een kus en een lekstok om de pijn te overleven. Toen ons eerste rapport goed was, gingen we een ijsje eten. Als je braaf bent, gaan we vanavond naar de frituur. Naast straffen, is eten denk ik het beste middel om kinderen in het gareel te houden. Zie je waar ik naartoe wil? Telkens dus als jij je knie kapot valt, of jezelf pijn doet, ga je troost zoeken in datzelfde als wat je altijd hebt aangeleerd gekregen: eten. Als je succes hebt, doe je dat door het te vieren... met een hapje en een drankje. En dat loopt bij veel diëten ook zo. Als ik 5 kilo ben vermagerd, ga ik frietjes eten. NEE, eten is GEEN beloning. Doe zoals mij, ga je bankkaart leegwinkelen aan dingen die je niet nodig hebt. Maar eet niet als beloning.
  • Het afleren van dat geconditioneerd handelen is moeilijk. Meestal omdat je eerste reactie naar eten grijpen kan zijn. Als er geen eten voor handen is, begin je te fantaseren. Oh ik wil dit, en ik ga dan naar die winkel, en dan koop ik dat. En dan kom ik thuis en kan ik het opsmullen... En dat is moeilijk. Want vanaf het moment dat je begin te fantaseren, is de goesting er. En die goesting kan blijven bonzen tussen je oren, tot je verzadigd bent. Je proeft als het ware de chocolade al op je tong, en je hoort de verpakking ritselen tussen je vingers, en je beeld je al vanalles in.
  • Vanaf het moment dat de eerste 'eetfantasie' gestart is, ben je verloren. Bijvoorbeeld 'oh ik wil een ijsje en ik ga er slagroom bij nemen', dan is het te laat volgens het boek. Er is een proces tussen je oren gestart. Bij het minste dat je innerlijk voelt, moet je kordaat NEE zeggen en stoppen er over na te denken. En meestal werkt dat ook (ik heb het zelf geprobeerd, zolang je niet verder fantaseert gaat het!). Maar dan komen er de dwaze gedachten 'ik neem maar een handjevol ervan, en dan hou ik me in'. Maar daarna denk je 'een tweede handje heb ik eigenlijk ook wel verdiend'. En dan is de bal aan het rollen. Als je van jezelf weet dat je na één hap geen nee kan zeggen, begin er niet aan. Zet die fantasie zo snel mogelijk stop.
  • Van alles bestaan er smaaksupplementen. Heb je ooit al vegetarische kipnuggets gegeten? Die smaken naar kip, door kipsmaaksupplementen. Het is zoals die oplossoepen. Een klein zakje poeder met water smaakt zoveel krachtiger dan verse groenten. En mensen houden er van. We houden van die smaaksupplementen, omdat ze alles zo snel en makkelijk krachtig doen smaken. En hoe meer smaken, hoe meer sensatie. Ikzelf gebruik bijvoorbeeld een nasi goreng kruidenmix. Of ik gebruik een bouillonkuipje. Van iets bewerkt naar een krachtige 'echte' smaak.
  • Het doel van voedingsfabrikanten is om je verslaafd te maken, ongeacht de gezondheidsgevolgen. Wist je trouwens dat de eerste McDo aan hartfalen of maagkanker (ik weet het niet meer, ik heb het ooit gelezen) is gestorven, maar bij hoog en laag beweerde dat het vet van zijn voedselketen er niets mee te maken had?
Ik denk dat ik stilaan al een aardig deel heb samengevat in deze kernzinnen. Maar nogmaals, als je het boek leest, krijg je nog meer inzicht. Ik vind het wel interessant. Het maakt me ook wel boos. Bedrijven zoals Kellogg's (ik heb een hekel aan Kellogg's), raken er mee weg om hun Special K gezond te laten verklaren. En als puntje bij paaltje komt, is het even grote 'rommel' als de rest. Voedingsindustrie & economie & politiek zijn vaak sterk verweven met elkaar. Denk bijvoorbeeld maar eens na waarom de tabakindustrie nog steeds zo groot is. Ha! 

Als iemand titels heeft voor boeken zoals de deze, of totaal andere, geef ze gerust. Ik vind dit interessant & hopelijk jullie ook!

2 opmerkingen:

  1. Ik denk dat je 'm al kent... Toch, voor het geval dat... mijn aanrader:

    https://www.youtube.com/watch?v=dBnniua6-oM
    https://www.youtube.com/watch?v=ceFyF9px20Y

    :)
    Knuffel, Iris x

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dat van cornflakes wist ik al lang. Er staat dan ook dat je voor een 'geslaagd dieet' maar 30g Special K mag eten met melk. Tja, da's echt weinig, dan kan je beter een stukje (volkoren) brood eten en een stuk fruit of mager beleg, vult veel beter én veel minder suiker. Toch zin in cornflakes? Ik zweer al jaren bij havermout en muesli. (al is muesli ook niet heiligmakend, in veel merken zit ook veel suiker)

    BeantwoordenVerwijderen